07-04-2017
Per abuis niet in het clubblad opgenomen, maar de clubbladredactie wil het u niet onthouden.
Door: Jeroen Burghout, trainer Grol 1.
In de spelersbus op weg naar de uitwedstrijd tegen VVO Velp zat ik naast Michel Hoffman. Wij hadden het over jeugdvoetbal, de diverse voetbalculturen en uiteraard de visie van zijn grote idool Johan Cruijff. De laatste keer dat Cruijff zich uitsprak over het Nederlands voetbal was denk ik in 2014. De KNVB organiseerde destijds een congres, met als doel de kwaliteit van de Nederlandse voetballers te verhogen. Alle belangrijke voetbalprofessionals waren uitgenodigd om hierover van gedachten te wisselen. Wijlen Johan Cruijff dacht daar anders over. Hij kwam, sprak en vertrok. Hij had gezegd wat hij te zeggen had. Zijn mooiste quote was: “Je voetbalt met je hoofd en je loopt met je benen.”
In de persconferentie na afloop werden de conclusies van de dag gepresenteerd. Daar kwam het volgende uit: “Nederland moet vooral betere verdedigers opleiden en er moet gewerkt worden aan een stevigere winnaarsmentaliteit.” Er werd echter niet aangegeven wat daar mee wordt bedoeld.
Wat is nou eigenlijk de definitie van winnaarsmentaliteit? En wordt dit begrip niet verward met discipline? Het woord “winnaarsmentaliteit” kwam na de verloren bekerwedstrijd in het carnavalsweekend wederom naar voren. Iemand gaf zijn mening op internet over ons vlaggenschip, dat wij een waardeloze winnaarsmentaliteit zouden hebben.
Wat betekent winnaarsmentaliteit bij de Grol-selectie? Leven de spelers er wel voor? Trainen zij wel genoeg? Houden zij er wel rekening mee? Of hebben deze vragen betrekking op de discipline en niet op de winnaarsmentaliteit?
Om in Grol 1 te spelen wordt veel van jouw vrijetijd verwacht. Je moet rekening houden met je zomervakantie, met trainen en uiteraard kan je niet zomaar een weekend afwezig zijn bij de s.v. Grol. Dit vraagt nogal wat van een speler. Wanneer er in het carnavalsweekend gespeeld moet worden is dat voor de gemiddelde Grollenaar niet prettig, maar de focus ligt bij de bekerwedstrijd. Helaas verloren wij deze tegen een goede tegenstander. Nadien werd het carnavalstenue aangetrokken om 3 dagen carnaval te vieren, maar wil dit zeggen dat er geen winnaarsmentaliteit is?
Ik laat mijn gedachten gaan over het begrip winnaarsmentaliteit. Wat zou Johan Cruijff hebben gezegd? De man die zelf nog een sigaret rookte voor een wedstrijd. Is dat een gebrek aan winnaarsmentaliteit of aan discipline? Volgens mij had Johan Cruijff een hekel aan verliezen. Met zijn winnaarsmentaliteit was dan ook niets mis, met zijn discipline misschien wel.
Of mijn idool Louis van Gaal? Ik denk dat meneer Van Gaal het woord ‘teambuilding’ had gebruikt. Zelf kijk ik naar voetbalhandelingen (blokken wij het schot, schakelen wij om etc.) en naar ons gedrag. Zijn wij een team? Accepteren wij de rol binnen het team? Tja…toch het teambuilding principe van de heer van Gaal komt terug.
Winnaarsmentaliteit of discipline, er is een wezenlijk verschil. Gaat het om de wil om te winnen, ten koste van alles? Gaat het om verlies te haten, zo erg dat je er beter van gaat voetballen? Ik moet denken aan mijn oude aanvoerder van Albatross die zijn zoveelste gele kaart kreeg en tekeerging tegen een journalist. Hij noemde scheidsrechters op dit niveau “eikeltjes die doordeweeks niets te zeggen hebben”. Hij stond nog stijf van de adrenaline en frustratie van de door zijn team verloren wedstrijd. Winnaarsmentaliteit genoeg lijkt mij, zelfbeheersing te weinig. Gebrek aan discipline.
Ook bij onze wedstrijd tegen Bon Boys (12 maart jl.) een duidelijk geval van winnaarsmentaliteit. Door vreemde beslissingen van de arbiter werd onze discipline erg op de proef gesteld. We hebben er alles aan gedaan om de drie punten mee naar Groenlo te nemen, ondanks dat ons zo veel onrecht is aangedaan. We zijn blijven knokken tot het eind, we hebben lef en durf getoond door de laatste 20 minuten één op één te spelen en we zijn er in blijven geloven.
Een foto van de wedstrijd Bon Boys – Grol. Een duidelijk geval van winnaarsmentaliteit.
Een ander goed voorbeeld is een moment op het WK voetbal in Brazilië. In het vuur van de wedstrijd bijt Luis Suarez een Italiaanse speler in zijn schouder. De wedstrijdmentaliteit van Suarez staat buiten kijf. Het schort wel aan zelfbeheersing als de stress van de wedstrijd hoog oploopt. Dus schort het bij hem aan zijn discipline.
Zo kunnen we nog veel acties in het voetbal aanhalen. Vliegende tackles, kopstoten, opstandjes tegen scheidsrechters en bewust natrappen, allemaal acties die aan de orde van de dag zijn. Acties die voortkomen uit de extreme wil om te winnen en niet tegen verlies te kunnen. Acties die voortkomen uit frustratie en een gebrek aan zelfbeheersing.
Ook wil ik het begrip “wingerichtheid” even aanhalen. Een overdreven wingerichtheid leidt tot verkramping, een sporter komt moeilijker bij zijn talent. Judoka Henk Grol had voor de Olympische Spelen van London aan iedereen verteld dat hij maar voor één plek ging: goud! Het ego van Henk spatte van de buis af. Henk was eigenlijk goed genoeg om het toernooi te winnen, maar de wingerichtheid verlamde hem. Net als vier jaar daarvoor haalde hij brons, met een zware teleurstelling tot gevolg.
Wingerichtheid zie ik ook vaak terug in jeugdopleidingen en bij trainers of ouders. Kinderen zie ik robots worden die in de maat moeten lopen. Loop maar eens langs de voetbalvelden tijdens een training of wedstrijd van de jeugd. Stellen wij kinderen vragen en laten wij kinderen zelf nadenken over keuzes die zij maken in het spel? Hebben kinderen nog wel eigen creativiteit of drillen wij de voetballertjes zo, zodat ze hun eigen acties niet meer durven te maken. Of bang zijn om fouten te maken. De rol en de toon van een coach zegt hierin veel. Voor de jongste jeugd is het plezier in voetbal het belangrijkst.
Elk voetballertje wil winnen. Als ze thuis komen is er voor hen niks leukers om te zeggen dat hij of zij gewonnen heeft. Maar we moeten oppassen dat wij geen faalangst creëren bij voetballertjes.
Winnaarsmentaliteit kunnen wij denk ik creëren door plezierige spelvormen waarin de speler zelf mag nadenken (coach kan hem daarbij helpen door vragen te stellen) en dat er altijd iets te winnen valt. In Duitsland legt men steeds meer hier de nadruk op. Persoonlijk vind ik Duitsland een prachtig voetballand. Tijdens mijn mini-stage bij VFL Bochum (Gert-Jan Verbeek) viel mij direct al één ding op. De Duitse voetbaldiscipline. Discipline heeft te maken met cultuur. Elk land heeft zijn eigen normen en waarden en zijn daarbij behorende discipline. Maar ook elke vereniging heeft zijn eigen cultuur welke men weer terugziet in de discipline. Bepaalde clubs hebben de recreatieve gezelligheid bovenaan staan en er zijn ook een aantal verenigingen waar bijna topsport wordt bedreven, dit vraagt dus een hele andere discipline.
Voetballers die top presteren zijn vrij in het hoofd. Ze voelen zich lekker en hebben het lef om grote prestaties te leveren. Natuurlijk wil een speler de wedstrijd winnen, dat is toch sowieso de bedoeling van sport? Ik heb nog nooit een voetballer ontmoet die graag wilde verliezen. Wel voetballers die bang waren om te verliezen. We noemen dat faalangst. Dat is natuurlijk ook niet goed voor het hoofd, waarmee gevoetbald moet worden.
Dat is precies waar het voetbal en wij als s.v. Grol aandacht aan kunnen geven. Hoe maken we de hoofden vrij, zodat deze een topprestatie van de benen kunnen aansturen? Want nogmaals, zoals Johan Cruijff zei: “Je voetbalt met je hoofd en je loopt met je benen.”
