06-11-2008
KUNSTGRAS IN DE PRAKTIJK
[Van de bestuurstafel]
Binnen onze sportvereniging ‘Grol’ hebben we inmiddels enkele maanden ervaring met het trainen en spelen op kunstgras.
En net als elders in Nederland, waar de afgelopen jaren heel wat kunstgrasvelden zijn aangelegd, wordt er ook bij de s.v. Grol volop gesproken over de voor- en nadelen. Krijg je een ander soort voetbal? Is het aantal blessures toe- of afgenomen? Is kunstgras (en met name de rubberkorrel) slecht voor de gezondheid?
Wat bij bovenstaande en vele andere vragen belangrijk is: wat is waarheid?
Iemand die één keer een (verkeerde) sliding maakt op kunstgras, kan dan wel meteen heel hard gaan roepen dat kunstgras schaafwonden veroorzaakt, maar is dat zo? Leverde een sliding op (droog) natuurgras vroeger dan geen schaafwonden op? Wordt een schaafwond op kunstgras veroorzaakt door het gras zelf of door het gebruikte ’invulrubber’? Is er onderzoek naar gedaan en zo ja, wat kunnen we hier van leren?
ONDERZOEK
Enig ‘googelen’ (zoeken op internet) leert ons dat er al heel wat onderzoek is gedaan naar het spelen op kunstgras en de gevolgen voor de (jeugd)spelers daarbij. Maar ook dat er nog heel wat onderzocht moet worden. Dat het kunstgras heden ten dage enorm verbeterd is ten opzichte van het gebruikte tapijt op de eerste kunstgrasvelden, moge duidelijk zijn. Anno 2008 spreekt men van de vierde generatie kunstgrasvelden. De ontwikkeling hiervan is in volle gang en de uitdaging daarbij is ‘om de speeleigenschappen van de absolute top én een natuurlijke uitstraling in één product te verenigen’.
Dat klinkt mooi, maar nu de praktijk.
Spelen op kunstgras vraagt van voetballers een andere benadering van het voetballen. Op bijvoorbeeld de site van de KNVB is hierover volop informatie te vinden.
“Niet het kunstgras zelf, maar het ontbreken van goed schoeisel en onbekendheid met de nieuwe ondergrond zijn volgens sportfysiotherapeut Jules van de Veen de redenen dat veel spelers klagen over spierblessures na hun overstap van natuurgras naar kunstgras”, zo valt er te lezen. “Het spel op kunstgras is anders dan op gewoon gras. Zo is de balstuit anders en is de balcirculatie hoger. Een getraind team zal dit compenseren door een hogere balcirculatie. Een niet getraind team gaat meer loopacties ondernemen,waardoor ze eerder vermoeid raken, wat kan leiden tot blessures.”
Natuurlijk praten we hier over onderzoek in de professionele tak van de KNVB, maar in mindere mate zal dat ook voor amateurclubs en dus voor amateur(jeugd)spelers gelden. Bij iedere blessure zal er door sceptici onmiddellijk naar het kunstgras worden gewezen, maar is dat terecht? Hoeveel enkelblessures werden er vroeger niet veroorzaakt door oneffenheden in de grasmat? Waren de tijden dat menig nog niet uitgeslapen voetballer op de zondagochtend struikelde over een molshoop dan zo zaligmakend?
Het spelen op kunstgras dient, zeker nu het nog in de kinder(voetbal)schoenen staat, kritisch gevolgd te worden in het belang van de gezondheid van de spelers. Maar daarnaast verdient het ook een eerlijke kans. En …... wat zeker zo belangrijk is: probeer antwoord te geven op de vragen die er leven binnen de vereniging. Het hoofdbestuur heeft, na uitvoerig overleg met de achterban, in samenwerking met de Algemene Leden Vergadering gekozen voor kunstgras. Datzelfde hoofdbestuur hecht er waarde aan om proberen antwoord te geven op de vragen die leven op (en rond) het veld. Vragen over schoeisel, blessures, invloed van de rubberkorrels op de gezondheid, schade aan de wasmachine en ga zo maar door. Op een aantal van deze vragen hopen we hieronder antwoord te geven.
SCHOEISEL
In bovengenoemde artikel weet Jules van de Veen ons te melden dat het enorm belangrijk is om de juiste voetbalschoenen te kiezen: “Met name de jeugd laat zich vaak leiden in hun schoenkeuze door het soort of merk schoenen die hun voetbalhelden dragen. Vaak zijn die modellen niet geschikt voor de jonge spelers.”
Op de website van de s.v. Grol heeft op 14 juli jl. derhalve al een kort artikel gestaan over de keuze van voetbalschoenen voor het spelen op kunstgras:
1. Voetbalschoenen met schroefnop (pinnen) zijn verboden.
2. De vaste ronde rubberen nop is volgens de leverancier van het kunstgras de beste optie. Voetbalschoenen met aluminium noppen worden sterk afgeraden.
3. Lage traxion (de lange rechthoekige nop) is ook een goede optie.
4. Er zijn al wel speciale modellen voor kunstgras te verkrijgen in volwassen maten. Deze hebben een beschermlaag aan de voorkant van de schoen tegen het slijten.
Je kunt dus gewoon de voetbalschoenen aan doen die ook op gewoon gras (natuurgras) te gebruiken zijn. Het enige waar rekening mee gehouden moet worden, is dat de schoenen wat eerder zullen slijten.
BLESSURES
In 2003 werd door de FIFA in Finland het WK onder de 17 georganiseerd. Tijdens het toernooi schonk dezelfde FIFA veel aandacht aan de vraagtekens rond de blessures. Na afloop van het toernooi was de conclusie: “Destijds stonden veel mensen sceptisch tegenover kunstgras. De spelers en medische begeleiding zijn daarom uitvoerig geïnformeerd en uiteindelijk bleek het aantal blessures beperkt te zijn en de aard van de blessures niet af te wijken van blessures op natuurgras.”
Bij de s.v. Grol zijn de ervaringen de eerste twee maanden hetzelfde, zo kunnen we voorzichtig stellen. Als bestuur hebben wij inmiddels de ervaring dat de klachten (op- of aanmerkingen) zijn te verwaarlozen. Iedereen is erg enthousiast.
Op de al eerder genoemde site van de KNVB valt er over blessures onder meer te lezen: “Vergeleken met natuurgras heeft een wedstrijd op kunstgras elf extra effectieve speelminuten. Dat vergt dus veel van de spelers, die daardoor kwetsbaar raken voor andersoortige blessures. Blessures als gevolg van overtredingen, nemen juist af. Onbewust maken spelers op kunstgras minder snel een sliding, waardoor de kans op blessures als gevolg van een sliding, afneemt.”
“In de praktijk is gebleken dat spelers gemiddeld zo’n zeven weken nodig hebben om te wennen aan een nieuwe ondergrond. Daarom moet men niet direct bij de eerste klachten overstappen naar de oude situatie. Het is verstandig om iedereen goed voor te lichten, zodat men weet wat men kan verwachten.”
Omdat er gewezen wordt op het belang van een goede voorlichting, is een opvallend aandachtspunt de warmte. Straks op hele warme dagen in het voorjaar (maar vooral richting of tijdens de zomer) kan de temperatuur van het kunstgras oplopen, waardoor spelers extra warme voeten kunnen krijgen. Dit zou mogelijk blaren of blessurevorming tot gevolg kunnen hebben. Dit geldt met name voor landen met een hele warme zomer. Maar in hoeverre we daar bij de s.v. Grol ook last van krijgen ……
GEZONDHEID
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de zwarte korrels (die op het kunstgras liggen) zijn slecht voor het milieu en de gezondheid. Zelfs het begrip kankerverwekkend wordt hierbij gebruikt. Althans: wanneer we de berichten in de wandelgangen moeten geloven. Zelfs ‘De Telegraaf’ wist er een hoofdartikel aan te wijden. Wie enige kennis heeft van de landelijke dagbladen doet er verstandig aan om bovenstaande (hoe belangrijk ook met het oog op de gezondheid) toch met een korreltje zout …. of in dit geval rubber te nemen. Desalniettemin voor het hoofdbestuur reden genoeg om enige navraag te doen . Dit levert bij Ceelen Sport Constructies, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de aanleg van onze kunstgrasvelden, al gauw opening van zaken op. Ook bij dit bedrijf heeft men de gezondheid van spelers hoog in het vaandel staan. Men doet er niet geheimzinnig over “dat de zwarte korrels weliswaar gevaarlijke stoffen bevatten, maar zo weinig en met een zo beperkte uitstoot dat gezondheid en milieu niet in gevaar kunnen komen. En zolang niet is aangetoond dat het gebruik van SBR-rubber risico’s met zich meebrengt en het product niet verboden is, blijft C.S.C. dit invulmiddel aanbieden vanwege de sublieme kwaliteiten ten opzichte van de alternatieve producten. U kunt ervan op aan dat wij mee blijven zoeken naar mogelijkheden om het product verder te verbeteren.”
Uit ander wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er volop aandacht is voor mogelijke risico’s, die het spelen op kunstgras met zich mee brengt. Maar ook in dit geval geldt dat je houden aan de op dit moment bekend zijnde wetenschappelijke feiten beter is dan je laten leiden door welke geruchten dan ook. Mocht er in de nabije of verre toekomst wel een reden zijn om tot nadere actie over te gaan, dan zal het bestuur dit in goed overleg met C.S.C. zeker gaan doen.
WASMACHINE
Een laatste, veelgehoorde vraag betreft de schade, die de zwarte rubberkorrel kan toebrengen aan wasmachine en/of –droger. Was vroeger de hoeveelheid wasmiddel, die gebruikt moest worden om alle grasvlekken uit met name de voetbalbroekjes te krijgen, onderwerp van gesprek, tegenwoordig is er een modern wasprobleem: de aanwezigheid van rubberkorrels in de kleding. Vooral bij (jeugd)spelers is het voor jeugdtrainers en jeugdleiders zaak om te zorgen dat na trainingen en wedstrijden de kleding en schoenen goed ‘uitgeschud’ worden. Voor ouders een extra tip: schud de kleding (met name wanneer je het tenue van een heel team moet uitwassen) goed uit voor je het in de wasmachine stopt.
Het hoofdbestuur van de s.v. Grol wil in dit verband nog wel laten weten dat men bij de uitvoering van het kunstgrasproject 2008 bewust heeft gekozen voor de meest kostbare soort rubber: 'top special rubber': cryogeen. Dit omdat men deze rubber bij lange na niet zo gemakkelijk meeneemt in de kleding e.d. Dit is ook de reden dat er op het sportpark 'Den Elshof' buiten de velden, in de kleedkamers e.d. praktisch geen rubber is te vinden.
Kunstgras in de voetbalsport is één van de vele moderne ontwikkelingen die je niet meer kunt tegenhouden. Sterker nog: de s.v. Grol behoort wat dat betreft misschien wel tot de koplopers in Nederland. Niet alleen iets om trots op te zijn, maar zeker ook iets om (positief kritisch) te blijven volgen. En dat laatste ziet het hoofdbestuur toch zeker als één van haar belangrijkste verantwoordelijkheden.
