16-05-2023
“Het is tijd voor de volgende generatie!”
Clubblad: 2023-1
Door: Christian Buiël
Het is vrijdagavond 10 maart als er een winterse bui over Groenlo trekt en een witte deken over de vestingstad legt. Buiten is het koud en guur maar halverwege de Notenboomstraat branden, zoals gewoonlijk, de lampen en straalt het alom bekende Café de Kroon warmte en gezelligheid uit. Binnen is het aangenaam en zitten Frans en Annelies aan de tap te wachten op de redacteur van dienst. Na 43 jaar beginnen ze aan het laatste hoofdstuk van hun levenswerk. Een mooi moment om terug te blikken, anekdotes op te halen én vooruit te kijken.
Frans (65) en Annelies (64) Peterman behoeven eigenlijk geen introductie. Al jaar en dag zijn zij hét gezicht van Café de Kroon, in de volksmond ook wel bekend als Frielink. “We hebben al een vergunning vanaf 1905”, steekt Annelies van wal. “Zodoende bestaat Café de Kroon dus al 119 jaar en zijn wij dus de derde generatie, waarbij het altijd van neef op neef op neef is gegaan. De eerste en tweede generatie was het de familie Nales, waarna wij het overgenomen hebben”, vult Frans aan. Die overname was echter niet helemaal zo gepland destijds. Frans, geboren en getogen in het buurtschap Tusveld aan de rand van Almelo, werkt tot dan toe in de bouw als tegelzetter maar in 1980 komt de klad erin in de sector. Een jaar eerder, in 1979, komt zijn oom te overlijden waardoor Frans besluit om bij gebrek aan werk in de bouw naar Groenlo te verhuizen en zijn tante te ondersteunen op de kroeg. “Op dinsdagen was de kroeg dicht en dat bood mij de mogelijkheid om naar school te gaan en mijn horecapapieren en vakdiploma’s te halen”, zo omschrijft Frans hoe hij de horeca is ingerold. Annelies: “Frans was van origine dan wel tegelzetter, maar wel een geboren kastelein.”
In 1985 trouwt het stel waarna ze ook op het pand komen dat ze uiteindelijk in 1991 aankopen. Na 43 jaar, waarvan 38 jaar samen, is het tijd om het stokje over te dragen aan de volgende generatie. Beiden zijn dan ook erg trots dat dochter Aniek is begonnen met ‘Proeflokaal De Kroon’. “Zo blijft het dan toch een beetje in de familie”, stelt Frans met een grote glimlach waarmee hij al enigszins inspeelt op de veranderingen die hebben plaats gevonden maar ook nog gaan komen.
Ondernemen tijdens en na corona
De afgelopen drie jaar is er namelijk veel gebeurd, zowel in positieve als in negatieve zin. “Die corona, dat was een hele ramp. Om 17:30u kreeg je bericht en om 18:00u moest je dicht. Voor restaurants was dat nog veel erger. Hoe bezopen was dat?! De tweede keer had ik het er nog moeilijker mee. Moeilijker dan de eerste keer”, blikt Frans terug. Annelies vond de hele coronaperiode ook maar niks: “Wij mochten maximaal 50 mensen binnen hebben. Elke keer die wisselende tijden. Om 17:00u dicht was voor ons geen doen doordeweeks. Dan verwacht je dat de jongeren na de corona ook eerder zullen komen, maar dat is allemaal weer bij het oude. Ze komen om 00:30u binnen en dan is het zo weer 04:00u. Echter doen we nu om 02:30u de laatste ronde en om 03:00u is vaak vrijwel iedereen weg.”
Dat de coronaperiode er in gehakt heeft, blijkt wel als ze stellen dat hun hele opgebouwde pensioen er doorheen is gegaan. “Je zag de rekening gewoon leeglopen, maar we hebben alle vaste personeel kunnen houden en daarnaast zijn we heel blij dat we geen schulden hebben”, vertelt Annelies zonder blikken of blozen. Frans vult haar aan: “We hebben al die jaren netjes opgepast en hebben bijvoorbeeld ook weer een goede carnaval gehad. Dat gaf dan ook de mogelijkheid om te investeren in een nieuwe keuken en nieuwe toiletten.” “Voor corona werkten we met 2,5 personen. Nu werken we met 8 mensen, maar we komen eigenlijk nog te kort. We zouden er graag nog twee krachten bij willen hebben”, stelt Frans. “Ik ben nog drukker als voorheen, maar we gaan ons langzaamaan terugtrekken. Frans is 65, ik ben 64. Nog twee jaar en dan is het in orde”, aldus Annelies. Desondanks hebben ze tijdens de gehele coronaperiode niet stil gezeten bij De Kroon. Zo kwam vaste kracht Monique met het idee om met hapjes te beginnen wat heeft geresulteerd om complete borrelplanken met allerlei hapjes waaronder eigen gebakken stokbrood met zelfgemaakte kruidenboter. “We beginnen eerst met een airfryer. Alles in de airfryer, maar het was niet aan te slepen. Dat werden dus twee airfryers en als je dan bedenkt dat we vroeger alleen gehaktballen hadden”, lacht Frans hardop.
“Wie niet gaat met de tijd, gaat met de tijd”
Het is dochter Aniek die vervolgens komt met de vraag voor een professionele keuken om zodoende haar plannen voor ‘Proeflokaal De Kroon’ verder vorm te geven, waarmee ze mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een tijdelijke werkplek biedt. Dus stapt de familie Peterman in de auto naar een leverancier van grootkeukens alwaar de plannen verder worden uitgewerkt. Op de terugweg werd het echter wel erg stil in de auto: “Wat is dat duur, pap?! zei Aniek, maar ik denk wel dat we het moeten doen. We gaan nog één keer investeren”, herinnert Frans zich het gesprek en zo geschiedde. Daar bleef het echter niet bij. Tijdens de verbouwing van de keuken is het Annelies die begint over de bestaande toiletten: “’Frans, we moeten andere toiletten maken’, stelde ik. Dat hebben we gedaan in onze oude woonkamer”, schetst Annelies de situatie. “Maar ik ben nog steeds erg blij dat we het gedaan hebben. Dat geld komt wel weer terug. Dat is ook ondernemerschap”, aldus Frans.
Langzamerhand komt het pensioen echter wel in zicht en komen de vragen bij Annelies hoe het dan verder moet. Frans: “Ik zei: ‘Als het klaar is, komt er vast en zeker iemand om het over te nemen’, en nog geen anderhalve maand later kwam Mariska (Vergeer red.) binnenlopen die graag eens met ons in gesprek wou gaan.” Na een aantal gesprekken komen ze er uit en komt Mariska eerst een jaar in dienst. “Op 1 november mag ze beslissen of ze het over wil nemen, of niet. Wil ze het niet, dan kan ze gewoon blijven. Zo’n overname is namelijk niet niks”, schetst Frans het huidige toekomstplaatje. Ondertussen is Annelies alweer naar achteren vertrokken, ze is immers niet zo van de interviews en bijbehorende foto’s. “We hebben nog één project”, gaat Frans verder: “Dan is het écht klaar”, zegt hij stellig. Dat laatste project is de realisatie van een Bed & Breakfast in het voormalig zaaltje waar menig Grollenaar de nodige feestjes heeft gevierd in het verleden. “De B&B moet begin volgend jaar klaar zijn. Dat is wel de bedoeling, als het langer duurt is het ook niet erg. We willen het wel goed doen”, vertelt Frans vol trots. Uiteindelijk moeten er drie kamers komen van ruim 30 m² per stuk op de begane grond, waarbij de schietbanen behouden blijven zoals vanouds. “De cliënten van Aniek gaan het straks schoonmaken en de ontbijtjes verzorgen, terwijl de gasten ‘s avonds een hapje kunnen eten bij Mariska”, zo worden de plannen toegelicht.
Frans heeft vervolgens nog een prachtige anekdote die aansluit bij de metamorfose die De Kroon ondergaan heeft de afgelopen jaren: “Er was eens een heel wijs iemand met een discotheek in Saasveld. Dat was meneer Bruins. Die kende ik nog van mijn uitgaansjaren en ik kwam hem tegen bij de bussen voorafgaand aan de bekerfinale van Heracles Almelo. We zaten in dezelfde bus en ik ging naast hem zitten om een praatje te maken. Hij drukte mij toen op het hart: ‘Je moet een ding goed onthouden: wie niet gaat met de tijd, gaat met de tijd’. Ofwel, je moet blijven investeren. Gewoon doen. Doe je het niet, dan blijf je achter en kom je nooit meer bij”, en dat advies heeft Frans ter harte genomen.
Horen, zien en zwijgen
Volgens Frans heeft corona Café de Kroon dan ook heel veel goeds heeft gedaan: “We hebben de kroeg opnieuw uitgevonden”, wat een lichtelijk understatement is afgaand op de bovenstaande verhalen. Maar ondanks alle veranderingen en verbouwingen is het warme en sociale karakter van de kroeg behouden gebleven. “Wij zijn eigenlijk een soort sociale hoeksteen van de samenleving. Een groot deel van het Grolse verenigingsleven komt hier over de vloer. Gasten van jong tot oud”, zo omschrijft hij de dwarsdoorsnede van de gasten die met enige regelmaat terugkomen. Zodoende sponsoren ze ook veel verenigingen en dragen ze onder meer de Grol een warm hart toe: “We sponsoren het Marveldtoernooi vanaf het begin, hebben een reclamebord langs het hoofdveld en sponsoren de VSVG met prijzen en zelf ben ik ook al weet ik niet hoe lang lid. Maar we sponsoren niet alleen de Grol, we proberen het een beetje te verdelen. Vios Beltrum, Muziekvereniging Groenlo, Internos, HV Grol. Die mensen komen dan en dat gaat over en weer”, somt Frans een heel rijtje aan verenigingen op.
Er komen dus klanten van alle leeftijden en alle achtergronden over de vloer bij ‘Frielink’. Week in en week uit. Frans: “Wij kunnen heel goed luisteren naar mensen, we laten mensen uitspreken”. Zo heeft hij die middag een drietal apen opgehangen aan de muur die ‘horen, zien en zwijgen’ uitbeelden. “We horen heel veel aan, we zien heel veel gebeuren, maar ze zullen ons nooit horen over anderen”, stelt Frans op serieuze toon. “Annelies maakt me ‘s nachts weleens wakker: ‘Ik heb nou toch weer wat gehoord, ik denk ik laat hem niet gaan. Hier moet eerst over gepraat worden’. Zo bieden wij dus heel vaak een luisterend oor voor onze gasten.”
Toeval of niet, op de achtergrond vult de muziek van Billy Joel’s ‘Piano Man’ het café terwijl het gesprek richting het einde gaat. “Ik had al tien keer dood moeten wezen. Hartoperatie, herseninfarct, spierziekte, suikerziekte. Maar ik doe nog steeds mijn ding hier. Het is een beetje je kindje. Ik fiets elke dag om 08:00u hier naar toe, doe de gordijntjes open, drink koffie. Dat is toch gewoon prachtig”, vertelt Frans terwijl hij nog maar eens vol trots hún kroeg rondkijkt. Hij heeft nog genoeg plannen en ideeen, zoals bijvoorbeeld het organiseren van het Nieuwjaarsbal waarvoor ze al besloten hebben om dat op te gaan pakken dit jaar. “Maar Annelies trapt ook vaak genoeg op de rem, en zegt dan: ‘Dat gaan we niet meer doen’”, stelt Frans lachend.
Over 2 jaar wordt Frans 67 en Annelies 66. Daar werken ze naar toe en komt er definitief een einde aan de derde generatie van Café de Kroon, en is het écht tijd voor de volgende generatie. Frans besluit: “Als ze mij zouden vragen: Frans, zou je het over doen? Dan deed ik het à la minute weer over. Wat hebben wij een geweldige tijd gehad!”
